(dit artikel werd geschreven op 21 november 2014)
De inwoners van Sint-Truiden betalen vanaf dit jaar fors meer voor de
huisvuilophaling in hun gemeente. Niet alleen de hoge prijzen zorgen voor onrust.
“De infobrochure was vaag opgesteld en het leek alsof we een aantal vuilniszakken
gratis kregen”, klinkt het. Bovendien is het hele systeem juridisch niet sluitend en
dreigt een rechtszaak.
Een oldtimer rijdt al een aantal weken door het centrum van Sint-Truiden met op het dak
twee volle vuilniszakken. De eigenaar van de wagen, advocaat Bernard Derwa, is niet op
weg naar het containerpark maar wil protesteren tegen de nieuwe regeling rond de
huisvuilophaling. “Mensen zijn veel te braaf en laten zich doen door het stadsbestuur”,
vertelt hij. “Ik wil voor hen opkomen en de aandacht vestigen op het probleem.”
Dat probleem is de omschakeling naar de Limburgse intercommunale Limburg.net voor de
ophaling van het huisvuil. Het stadsbestuur, dat bestaat uit CD&V en Open Vld, keurde die
beslissing eind vorig jaar goed, ook al onder hevig protest van oppositiepartijen SP.A en NVA.
Vanaf januari 2014 zou Limburg.net, zoals in alle andere Limburgse gemeenten, het
huisvuil komen ophalen. De kostprijs van het hele plaatje? 111,35 euro vaste kosten per
gezin en daarbij dan nog eens een bedrag dat afhangt van de samenstelling van het gezin.
Voor een gezin van twee personen gaat het om 25 euro. Een alleenstaande betaalt dan
weer 18,75 euro, een gezin van vier of meer personen 37,50 euro. Heidi, een jonge
leerkracht die tot vorige maand een appartementje huurde als alleenstaande, vindt deze
verhoudingen niet juist. “Ik vind het heel straf dat een gezin met twee personen slechts 4
euro meer betaalt dan ik”, foetert ze. Dat geld dient om de huisvuilzakken te betalen. “Het
was niet duidelijk dat we voor die zakken moesten betalen”, vertellen Jeannine en Hugo,
een koppel zeventigers. “In de brochure stond dat we recht hadden op ‘tegoedzakken’, wat
de indruk wekte dat die gratis waren. We zijn die zakken dan gaan halen en nu, zoveel
maanden later, krijgen we er een factuur van in de bus. Dat kan toch niet!”
Dat de brochure dubbelzinnig opgesteld was, blijkt uit de reacties van de mensen. Jeannine
en Hugo hadden begrepen dat de vuilniszakken gratis waren, Heidi vertelt ook dat ze
volgens veel mensen die zakken gratis had moeten krijgen. Marc, de vader van Heidi, zegt
dan weer dat die mensen hun folder gewoon niet goed gelezen hebben: “Er staat dat
mensen recht hebben op tegoedzakken, dat is niet hetzelfde als gratis zakken”.
Juridisch niet sluitend
Die 111,35 euro vaste kosten gelden voor één jaar en omvatten volgens de brochure “de
inzameling van gft, pmd, papier, karton, herbruikbare goederen, textiel en glas. Daar zit ook
in toegang tot recyclagepark, inclusief het kosteloos aanleveren van recycleerbaar afval en
afval met aanvaardingsplicht.” Heidi merkt op dat geen mens die zin begrijpt. De eigenlijke
omschakeling naar Limburg.net is niet ingegaan op 1 januari van dit jaar, maar pas op 1 juli.
De eerste zes maanden heeft de stad Sint-Truiden dus nog zelf het afval opgehaald. Toch
krijgen de mensen geen korting op hun factuur. In tegendeel zelfs, naast die rekening
moeten ze ook nog eens tussen de 40 en 48 euro dienstenbelasting betalen. Die is
ingevoerd tijdens de vorige legislatuur en diende om de ophaling van huisvuil te bekostigen.
Dat vertelt Bernard Derwa. “Mensen betalen dus twee keer een belasting voor hetzelfde
want Limburg.net stuurt geen factuur maar een aanslagbiljet”, gaat hij verder. “Dat mag juridisch gezien niet, ik stap dan ook naar de rechtbank hiermee en maak grote kans die
zaak te winnen.” Het stadsbestuur gaf zelf eerder al toe dat het systeem juridisch niet
sluitend is. Volgens de oppositie wordt er momenteel gepraat over de afschaffing van die
dienstenbelasting voor volgend jaar, bij de meerderheid was niemand bereikbaar voor
commentaar hierover.
Het stadsbestuur zei eerder al na te denken over een aanpassing van het systeem voor
appartementen. Dat hoort Heidi graag. In haar appartementsgebouw hadden de bewoners
een container. “Er moest niets gesorteerd worden en aan vuilniszakken van de stad of
Limburg.net had ik dus geen behoefte.” Ze betaalde 20 euro vaste kosten en daar was de
prijs van die container in meegerekend. Groot was dan ook haar verbazing toen ze in
oktober een factuur in de bus kreeg waarin ook de huisvuilzakken werden aangerekend die
ze nooit is gaan afhalen. Intussen was ze gaan samenwonen met haar vriend in
buurgemeente Borgloon. Daar hebben ze geen container, dus hadden ze meteen na hun
verhuis twee rollen huisvuilzakken gekocht ter waarde van 12,50 euro. Toen ze het factuur
voor die niet-afgehaalde zakken kreeg, is ze meteen naar het gemeentehuis van Sint-Truiden
gegaan. Daar kreeg ze te horen dat ze die zakken in het voorjaar had moeten
komen halen, of anders een aangetekend schrijven kon sturen om er afstand van te doen.
Heidi: “Omdat ik wist dat je voor een aangetekend schrijven ook flink betaalt, heb ik
uitgelegd dat ik nu dus wel iets kon doen met die vuilniszakken. Als bij wonder krijg ik nu
ineens wel drie rollen mee! Waarom kon dat een kwartier ervoor dan niet?” Nu heeft ze dus
vijf rollen vuilniszakken, genoeg om twee jaar verder te kunnen. Toch denkt ze dat ze volgend jaar weer een aantal tegoedzakken zal aangerekend krijgen tenzij ze er, met een
aangetekend schrijven, afstand van doet. Hugo en Jeannine brengen jaarlijks vijf maanden
door in het buitenland. Zij houden op het einde van het jaar dus ook vuilniszakken over en
vragen zich net als Heidi af of daar volgend jaar rekening mee gehouden wordt. Bij de
stadsdiensten was er niemand beschikbaar die hierover een uitspraak kon doen.
Prestigeprojecten
Andere Limburgse gemeenten komen deels tussen in de kosten voor de huisvuilophaling.
Zo bedraagt de factuur in Nieuwerkerken, een andere buurgemeente van Sint-Truiden 90,10
euro voor een alleenstaande en 108,85 voor een gezin van vier of meer personen. Dat is
veertig euro minder dan wat mensen in Sint-Truiden betalen. De Truiense schepen voor
milieu, Hilde Vautmans (Open Vld) zei eerder dat “de financiële situatie van de stad
momenteel niet toelaat” dat de stad een deel van de kosten op zich neemt. Jeannine en
Hugo vinden dat besparingen niet ten koste van de belastingbetaler mogen gaan. “Als ze
willen besparen, kunnen ze beter die ijspiste in december afschaffen, zeker nu met dat
dreigend stroomtekort.” Ook Bernard Derwa vindt het schandalig dat er tegelijk wordt
geïnvesteerd in allerlei prestigeprojecten zoals een achtste sporthal, dure grasmatten voor
het voetbal en een kunstproject terwijl er meer dan 1.000 mensen aanschuiven voor de
voedselbedeling op een totaal van 40.000 inwoners.
Marc merkt op dat de huisvuilophaling niet goedkoop is, maar volgens hem is er niet meteen
een alternatief. “Er wordt veel gejankt op sociale media, maar niemand onderneemt enige
actie en zo zal iedere Truinenaar gezwind zijn factuur betalen”, zegt hij.
Dat niemand actie onderneemt, daar is Bernard Derwa het niet mee eens. “De meeste
mensen zijn inderdaad bang voor de overheid en de deurwaarder.” Zelf houdt hij net
daarom vol. Die vuilniszakken blijven op het dak van zijn auto staan en ook voor de
rechtszaak die er zit aan te komen, is hij strijdvaardig: “Iemand moet toch opkomen voor de
arme man in de straat, dat is wat ik doe.”
